İnsanlığın Nakavt Olduğu Bir Yer – Auschwitz Toplama Kampı

Son güncelleme tarihi: 6 Ekim 2019

Kraków’a geldiyseniz görmeniz gereken yerlerin başında şehirdeki yerlerden ziyade Auschwitz Toplama Kampı geliyor bence. Şehre yaklaşık 70 km uzaklıkta olduğundan planınızı önceden yapmanızda fayda var. Auschwitz’e gidişim ve orada geçirdiğim zamanla ilgili deneyimlerimi, merak edenlerle paylaşmak isterim. Öncelikle Auschwitz’in iki büyük kamptan, ana kamp Auschwitz (Auschwitz I) ve sonradan yapılan daha büyük Birkenau’dan (Auschwitz II-Birkenau) müteşekkil olduğunu belirtebilirim. İki kamp arasında 3 km civarında bir mesafe var ve kamplar arasında 20 dakikada bir ücretsiz servisler çalışıyor. İmkanı olanların ikisini de görmesini öneririm. Esasen yine Auschwitz’e bağlı olarak yapılmış Auschwitz III–Monowitz adında bir kamp daha var ama burası ziyaret kapsamı dışında.

Auschwitz’e Nasıl Gidilir?

Auschwitz’e turla değil, kişisel çabalarınızla gidecekseniz Kraków’dan çeşitli seçenekler bulunuyor (Yakın bir başka büyük şehir Katowice’den de gidiliyor, ben Kraków’dan gidiş gelişi deneyimledim). Öncelikle gideceğiniz şehrin Almanca adıyla Auschwitz değil, şehrin resmi olarak kullanılan Lehçe adıyla Oświęcim olarak geçtiğini unutmayın, tabelalarda ve bilgi levhalarında boşuna yanlış adı aramayın. Param bol diyorsanız taksiyle gidebilirsiniz elbette. Ben sormadım, ancak dönüşte müzenin dışında otobüs beklerken taksici bir amca, kırık dökük İngilizcesi’yle %50 indirim yaptığını, 50 dakikada götürdüğünü anlattı. Kalantor bir amca taksiciyle konuştu, 5 kişi için 50’şerden toplam 250 PLN (bu yazı yazıldığında 1 Polonya zlotisi yaklaşık olarak 90 kuruşa eşitti, ona göre hesap edin) fiyat çekmiş. İsteyen daha fazla pazarlık yapabilir. Ben biraz bekleyerek ve azıcık yavaş gitmeyi göze alarak otobüs ve minibüsleri tercih ettim. Kraków’un otobüs garı Główny’den (aynı adlı tren garına bitişik) erken saatte çıkıp minibüse binmek suretiyle 1 saat 20 dakikada müzenin olduğu yere ulaştım. Dolmuş 5 dakikalık yürüme mesafesinde anayolda indirdi ve 12 zloti verdim. Bu ücret dolmuşçu abiye ödeniyor. Dönüşte ise müzenin yakınından kalkan yetkili otobüs servisi Lajkonik Bus ile 14 zlotiye döndüm. Otobüs aradaki şehirlere de uğradı ve Kraków’a 1.5 saatte vardı. Lajkonik yarım saatte bir kalkıyor, diğeri ise saatine göre 45 dakika-1 saat civarında. Durumunuza göre ve saatleri kontrol ederek planınızı yapın. Ama ortada kalmayacağınızı garanti ederim, Auschwitz çok turistik bir yer, kapanma saati de belli nasıl olsa. Lajkonik için internetten de bilet alabilirsiniz önceden (ama siteleri sadece Lehçe maalesef), tıpkı müzenin kendisine alabileceğiniz gibi.

Buraya ayıracağınız zaman temelde 1 tam gününüze eşdeğer olacak, planlarınızı ona göre yapın. Kraków 1 saatten fazla mesafede, gittiğiniz yer son derece kalabalık olacak, ücretsiz tura katılırsanız 3.5 saatiniz turda geçecek ki bence değer, ama unutmayın ki bu turda en önemli yerler gösteriliyor ve tarihi olaylar Polonya bakışıyla veriliyor. Ancak hem Auschwitz’de, hem de Birkenau’da rehberin uğramadığı yerler de çok. Verimli bir gezi için Auschwitz’de Rus, Fransız, Macar ve tabii Polonya uluslarının olaylara kendi açılarından baktığı kalıcı sergilerin en azından bir kısmının görülmesini kesinlikle tavsiye ederim. Yine standart turun Birkenau’da uğramadığı duş-dezenfekte (zentralsauna) bölümü mevcut, burada da kampa gelenlerin zorunlu tıraş ve temizliğe maruz kaldığı geniş odaları ve kıyafetler için sıcak buhar kazanlarını görebilirsiniz. Bunun için de önerim şu olur, olabildiğince erken gidin, tur saatinizi varışınızdan 1.5-2 saat sonraya alın (biletinizi alırken İngilizce turların saatlerini sorun). Turunuz başlamadan içeride gezmenize izin veriliyor. Önce Auschwitz I’de kalabalığın olmadığı, bahsettiğim diğer barakaları gezin. Sonra rehberli turla en vurucu yerleri görün. Tur Birkenau’yu da kapsıyor. Bedava otobüslerle oraya geçtikten sonra rehberinizle tekrar buluşuyorsunuz. Orayı da gezdiriyor rehber, işi bitince Birkenau’da götürmediği yerlere kendiniz uğrayabilirsiniz. Hepsi bittikten sonra saat 15.00 sularında boşa çıkıp Kraków’a dönebilirsiniz eğer erken geldiyseniz, ama zaten o saatte dönmek bile Kraków’da pek işinize yaramayacağından acele etmeyin, görebileceğiniz her yere gitmeye çalışın.

Aklıma gelen bir başka konu, kamp bölgesine büyük, hatta orta boy çantalar bile alınmıyor. Çanta boyunun 30 cm’yi geçmemesi gerekiyor, o da küçük. İmkanınız varsa küçük çantayla gidin, yoksa 4 zloti karşılığında çantanızı vestiyere bırakabilirsiniz.

Nelerle karşılaşacağınızı az çok tahmin edersiniz, bu konuda fazla birşey söylememe gerek yok. Sadece birçok barakayı ve yatakhaneyi, işkence yapılmış hücreleri, infazların gerçekleştirildiği duvarı, kampa getirilenlerden toplanan eşyalardan oluşan dev yığınları, bir gaz odası ve krematoryumu, Birkenau tarafında esirlerin getirildiği trenlerin geçtiği rayları ve ölenlerin anısına yapılmış anıtı rehberle birlikte geziyorsunuz. İsterseniz gelmeden biraz araştırma yapın, Auschwitz’de geçen filmleri ve belgeselleri izleyin ama imkanınız varsa asıl Saul’un Oğlu filmini izleyin, nitekim tur boyunca bol bol “sonderkommando” adını duyacaksınız. İnsanlık tarihine yön vermiş büyük bir felaketin yaşandığı yerlere gittiğinizi de aklınızda tutun, bazı yerlerde fotoğraf çekmeye izin yok. Rehberiniz gerekli uyarıları yapacaktır. İnsanların acıları üzerinden fazla konuşmak istemiyorum, çünkü ateş her zaman düştüğü yeri yakıyor. Gidin ve büyük çoğunluğu Yahudi 1 milyon insanın hayatını kaybettiği yeri kendiniz görün.

Bir de son olarak 2017 Mart ayı itibariyle müzenin tek kişilik standart giriş ücretinin 45 zloti (40 TL) olduğunu ekleyeyim.

İletişim

Bu yazıyla ilgili sorularınızı, yazıya yorum yaparak bana iletebilirsiniz. Ancak sizden ricam, önceki yorumları da okumanız, belki de aynı soru önceden sorulmuştur.